Kussen lijkt misschien een typisch menselijke activiteit, maar dat blijkt niet helemaal te kloppen. Onderzoekers van de Universiteit van Oxford hebben ontdekt dat deze intieme gedraging al miljoenen jaren bestaat en ook bij verschillende apensoorten voorkomt.
De wetenschappers gebruikten voor hun onderzoek een hele duidelijke definitie van wat kussen eigenlijk is: niet-agressief mond-op-mond contact tussen soortgenoten, waarbij de lippen bewegen en er geen voedsel wordt overgedragen. Die laatste toevoeging is belangrijk, want anders zou het voorkauwen van voedsel voor je kroost ook meetellen als kussen.
Met die definitie in gedachten analyseerden de onderzoekers gegevens van tientallen primatensoorten. Hun belangrijkste ontdekking: kussen komt voor bij bijna alle grote apensoorten, waaronder chimpansees, bonobo's, gorilla's en orang-oetans. Door de evolutionaire stamboom van deze dieren te bestuderen, konden ze uitrekenen wanneer dit gedrag voor het eerst opdook.
De resultaten wijzen erop dat kussen zo'n 21 tot 17 miljoen jaar geleden is ontstaan bij een gezamenlijke voorouder van alle grote apen. Dat betekent dat toen jij je partner vandaag kuste, je eigenlijk een ritueel uitvoerde dat ouder is dan de mens zelf.
Nog een verrassing: de onderzoekers denken dat ook Neanderthalers kusten. Ze baseren zich daarbij op eerder onderzoek naar bacteriën in het mondgebied. Moderne mensen en Neanderthalers bleken bepaalde microben te delen die alleen via nauw mondcontact kunnen worden overgedragen. De kans dat Neanderthalers kusten wordt door het nieuwe onderzoek geschat op ruim 84 procent.
Maar waarom kussen dieren eigenlijk? Dat blijft nog grotendeels een raadsel. De onderzoekers hebben wel een paar theorieën. Bij seksueel kussen zou het kunnen gaan om het inschatten van een potentiële partner via geursignalen.
Daarnaast kan kussen ook een sociale functie hebben. Het creëert vertrouwen en versterkt banden, of helpt om spanningen te verminderen. Je bent kwetsbaar als je je gezicht zo dicht bij dat van een ander brengt, dus het vereist een zekere mate van wederzijds vertrouwen.
De onderzoekers zeggen dat er nog veel meer onderzoek nodig is. Hun dataset is nog beperkt en veel observaties komen van dieren in gevangenschap. Interessant genoeg zijn bonobo's bijvoorbeeld nog nooit kussend waargenomen in het wild, terwijl ze dat in dierentuinen regelmatig doen.
Bron: Evolution and Human Behavior
