Een lezer vroeg me:

LinkedIn is inmiddels begonnen met het trainen van AI modellen met data van Europese gebruikers die geen opt-out deden. Ik had gelezen dat de Autoriteit Persoonsgegevens een onderzoek was gestart, maar heb daar niets meer over gehoord. Stel nu dat men op zeker moment oordeelt dat deze hele verwerking onrechtmatig was. Dan kunnen ze een verbod opleggen, maar kan dat dan ook met terugwerkende kracht?

Voor wie het gemist had: LinkedIn gaat gegevens van Europese gebruikers toch inzetten om AI-modellen te trainen. Het betreft openbare berichten en er wordt met een opt-out gewerkt, waardoor het (denk ik) legaal is onder de AVG. Maar zeker weten doe je dat pas na een onderzoek van de toezichthouder.

Onderzoeken door AVG-toezichthouders kunnen inderdaad rustig langer dan een jaar duren. Daar is weinig aan te doen; grote partijen gebruiken ieder slordigheidje om de boete aan te vechten tot aan het Hof van Justitie. Dus zekerheid over de legaliteit van deze keuze moet helasa nog lang op zich laten wachten.

Als uit het onderzoek blijkt dat de verwerking inderdaad onrechtmatig is, dan heeft de toezichthouder een trits bevoegdheden onder de AVG. Naast boetes is een verwerkingsverbod zeker mogelijk. Dit staat in artikel 58 lid 2 onder f AVG, en direct daarna staat nóg een hele leuke “het rectificeren of wissen van persoonsgegevens of het beperken van verwerking”. Wat je in strijd met de wet gebruikt, moet je weggooien.

Specifiek bij AI-modellen is dit een hele venijnige. Waar je in een databank dan het record wist, moet je hier én je model én je trainingsdata ontdoen van die gegevens. Voor trainingsdata is dat nog tot daar aan toe (zeg me dat je data governance praktijken hanteert), maar voor het AI model is de consequentie meestal dat je die geheel van de markt moet halen. Want een model bijstellen zodat deze de persoonsgegevens van Yann of Aleid vergeet, is eigenlijk niet mogelijk.

Arnoud

Het bericht Wat als de Autoriteit Persoonsgegevens straks toch Linkedin weer terugfluit met haar AI-training? verscheen eerst op Ius Mentis.

An anonymous reader shared this report from the Guardian:

James and Owen were among 41 students who took a coding module at the University of Staffordshire last year, hoping to change careers through a government-funded apprenticeship programme designed to help them become cybersecurity experts or software engineers. But after a term of AI-generated slides being read, at times, by an AI voiceover, James said he had lost faith in the programme and the people running it, worrying he had "used up two years" of his life on a course that had been done "in the cheapest way possible".

"If we handed in stuff that was AI-generated, we would be kicked out of the uni, but we're being taught by an AI," said James during a confrontation with his lecturer recorded as a part of the course in October 2024. James and other students confronted university officials multiple times about the AI materials. But the university appears to still be using AI-generated materials to teach the course. This year, the university uploaded a policy statement to the course website appearing to justify the use of AI, laying out "a framework for academic professionals leveraging AI automation" in scholarly work and teaching...

For students, AI teaching appears to be less transformative than it is demoralising. In the US, students post negative online reviews about professors who use AI. In the UK, undergraduates have taken to Reddit to complain about their lecturers copying and pasting feedback from ChatGPT or using AI-generated images in courses.

"I feel like a bit of my life was stolen," James told the Guardian (which also quotes an unidentified student saying they felt "robbed of knowledge and enjoyment".) But the article also points out that a survey last year of 3,287 higher-education teaching staff by edtech firm Jisc found that nearly a quarter were using AI tools in their teaching.

Read more of this story at Slashdot.

LONDEN (ANP/BLOOMBERG) - Mijnbouwer BHP ziet af van een nieuwe poging om branchegenoot Anglo American over te nemen. Hiermee komt een einde aan een onverwachte en kortstondige poging van 's werelds grootste mijnbouwer om een geplande fusie tussen zijn kleinere rivaal en het Canadese Teck Resources te dwarsbomen.

BHP bevestigde maandag dat het inleidende gesprekken met Anglo American had gevoerd, maar dat het "een fusie van de twee bedrijven niet langer overweegt" en zich zal richten op zijn eigen bestaande activiteiten. De verklaring volgde op een bericht van persbureau Bloomberg op zondag dat BHP de afgelopen dagen een nieuwe toenadering had gedaan voor een overnamedeal met Anglo American. In 2024 zag BHP ook al af van een overname van Anglo American, nadat een bod werd verworpen.

Anglo American heeft nu ook de nieuwe toenadering afgewezen, aldus ingewijden. Het bedrijf heeft het overnamevoorstel bestudeerd en besloten dat het niet beter was dan de fusie met Teck Resources.

BRUSSEL (ANP/BELGA) - De Belgische premier Bart De Wever en zijn vicepremiers zijn het na een marathonoverleg eens geworden over de begroting. Ze overlegden ongeveer twintig uur.

De Wever, van de Vlaams-nationalistische partij N-VA, maakte volgens omroep VRT bekend dat 9,2 miljard euro wordt bespaard. Over wat precies is afgesproken, bestaat nog onduidelijkheid.

De zoektocht naar overeenstemming over de begroting gold de afgelopen tijd als een hoofdpijndossier. Er moesten miljarden worden bezuinigd.

De Wever stelde begin november een nieuwe deadline om een akkoord te bereiken. Dat moest binnen vijftig dagen lukken, anders zou hij zijn ontslag indienen bij de koning.

DEN HAAG (ANP) - De helft van de Nederlanders vindt dat de overheid gemeenten mag verplichten asielzoekers op te vangen om de hulpverlening eerlijk te verdelen. Dat blijkt uit een analyse van het ANP van een stelling over de spreidingswet van Kieskompas. Ongeveer 41 procent is het er niet mee eens.

In de gemeenten Tynaarlo en Utrecht zijn de meeste mensen het eens met de spreidingswet. Ongeveer 70 procent van de mensen in deze gemeenten vindt dat de overheid gemeenten mag verplichten asielzoekers op te vangen. In Westerwolde, de gemeente waar het aanmeldcentrum in Ter Apel ligt, is tweederde van de mensen voorstander van de wet.

Op Urk is het grootste deel van de mensen het oneens met de spreidingswet. Ruim 70 procent vindt dat gemeenten niet verplicht mogen worden asielzoekers op te vangen. Ook in Bunschoten en Rucphen zijn relatief veel mensen het niet eens met de regeling. De PVV, fel tegenstander van de spreidingswet, scoort al jaren goed in deze gemeenten.

Verdeling over gemeenten

Kieskompas ontwikkelt tijdens verkiezingen een stemhulp waarmee kiezers hun opvattingen kunnen vergelijken met de standpunten van politieke partijen. In de stemhulp van de Tweede Kamerverkiezingen van 2025 stond een stelling over de spreidingswet. Ruim 1,2 miljoen Nederlanders hebben antwoord gegeven op de stelling: 'De landelijke overheid mag gemeenten verplichten meer asielzoekers op te vangen, zodat de opvang eerlijk over Nederland wordt verdeeld.'

De spreidingswet is een regeling om asielzoekers te verdelen over alle gemeenten. De wet is vorig jaar in februari ingegaan. De grootste verandering met de spreidingswet is dat gemeenten een wettelijke taak hebben in het opvangen van asielzoekers. Hiervoor hing dat af van de bereidwilligheid van gemeenten.

DEN HAAG (ANP) - De handel tussen Suriname en Nederland is dit jaar opgeleefd. In de eerste zes maanden van het jaar exporteerde Nederland voor ruim 128 miljoen euro goederen naar het Zuid-Amerikaanse land. Dat is 20 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar, berekende het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Alleen in de eerste helft van 2022 was de waarde van alle naar Suriname geëxporteerde goederen hoger. De stijging van de uitvoer dit jaar kwam voor de helft voor rekening van de verkoop van machines en vervoermiddelen. Zo ging het bijvoorbeeld om tankschepen en pompen voor vloeistoffen. Van alle landen in Zuid-Amerika is Suriname nu de op vijf na belangrijkste exportmarkt voor Nederland.

Voor de Surinamers is Nederland wel een minder belangrijke exporteur geworden. Van alle Surinaamse import kwam vorig jaar bijna 12 procent uit Nederland. Daarmee verloor het de positie van op één na belangrijkste exporteur aan China, dat goed was voor net geen 14 procent. De grootste exporteur naar Suriname zijn de Verenigde Staten met een aandeel van 22,5 procent.

In Suriname, dat dit jaar vijftig jaar onafhankelijkheid van zijn vroegere kolonisator Nederland viert, zijn de afgelopen jaren olievondsten gedaan. Naar verwachting ontvangt het land miljarden dollars uit de oliesector. Dat geld zou welkom zijn na jaren van economische en financiële problemen voor het land, dat na de coronacrisis te kampen had met toenemende armoede en torenhoge inflatie.

DENPASAR (ANP/DPA) - De gouverneur van Bali, Wayan Koster, heeft besloten dat een zwaar bekritiseerde lift naar een strand op het eiland Nusa Penida moet worden afgebroken. De ontwikkelaar van de ruim 180 meter hoge lift krijgt daar zes maanden de tijd voor. De bouw, die al voor 70 procent was voltooid, werd een maand geleden stilgelegd omdat de vergunningen niet in orde waren.

De lift moest het makkelijker maken om een strand op Nusa Penida te betreden, een toeristisch eiland op zo'n drie kwartier varen ten zuidoosten van het Indonesische eiland Bali. De afdaling naar Kelingking Beach is steil en er raken regelmatig wandelaars gewond. De witte constructie van de lift zorgde voor veel kritiek omdat het landschap erdoor veranderde.

Gouverneur Koster zei dat de beslissing past binnen het beleid om het landschap, de cultuur en sociale waarden van Bali te beschermen. Het eiland heeft investeringen nodig, maar alleen op een verantwoorde manier, zonder het te exploiteren, aldus Koster.

De Nederlandse gasvoorraden zijn deze winter met 73% gevuld, onder de Europese en nationale eisen. Volgens klimaatminister Sophie Hermans is er op dit moment echter geen reden voor paniek. Ze meldt aan de Tweede Kamer: “De aanvoer van lng en de voorraad zijn groot genoeg om heel koude dagen het hoofd te bieden, en ook om de winter door te komen.”

Toch waarschuwen gasexperts dat een lage vulling risico’s met zich meebrengt. Martien Visser, energie-expert, vergelijkt het met een slechte brandverzekering: “Als er geen brand komt, kun je zeggen: ‘Zie je wel, het ging prima.’ Maar wat als er zich een calamiteit voordoet? Het is maar te hopen dat er geen heel strenge winter komt met een Elfstedentocht, want dan merk je de gevolgen van de lage vulgraad wél.”

De risico’s worden scherper als er zich onvoorziene gebeurtenissen voordoen—denk aan een gestrand lng-schip of problemen bij een Noors gasveld, waardoor de toevoer stokt. Enige geopolitieke tegenslag kan het verschil maken. Tijdens de energiecrisis van enkele jaren terug bleken de voorraden onvoldoende door Russische sancties en mazzel met zachte winters. “We hebben toen geluk gehad,” aldus Visser.

Ook op de groothandelsmarkt zijn de effecten merkbaar. Doordat de voorraden nu niet tot de nok gevuld zijn, blijft prijsdaling beperkt: “Was er meer aanbod, dan was de prijs nog verder gezakt.” Vooralsnog betaalt de consument zo’n 1,20 euro per kuub gas, waarvan ruim de helft uit belasting bestaat.

De minister blijft echter optimistisch: de Europese toestroom en stabiele gasprijzen geven voorlopig reden tot rust—maar, waarschuwen deskundigen, de situatie kan snel veranderen bij koude of geopolitieke schokken.

Creedence Clearwater Revival

Bij Hardinxveld-Giessendam is maandagochtend een ongeluk met een vrachtwagen gebeurd op de A15 richting Gorinchem. Eén rijstrook is dicht tussen Papendrecht en Sliedrecht-Oost. Een flinke file is ontstaan.