TograNO has added a photo to the pool:

DEN HAAG (ANP) - De kosten van gemeenten voor bijvoorbeeld jeugdzorg, vluchtelingenopvang, bijstand en bestuur zijn vorig jaar met bijna 8 procent gestegen tot 80,9 miljard euro. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dat komt volgens het CBS neer op een kostenstijging van 5,8 miljard euro in vergelijking met 2023.

Het bureau meldt verder dat de totale baten van gemeenten vorig jaar met 6,2 procent stegen tot 82,9 miljard euro. Het gaat dan om inkomsten uit het gemeentefonds, heffingen voor bijvoorbeeld riool en afvalstoffen, parkeergelden en andere baten. Doordat de inkomsten hoger lagen dan de kosten, nam het eigen vermogen van gemeenten toe, aldus het CBS. Dat bedroeg van alle gemeenten tezamen eind vorig jaar 43,3 miljard euro, tegen 41,3 miljard euro een jaar eerder.

De grootste kostenpost is voor het zogeheten overig sociaal domein. Daarin zijn de hoogste uitgaven voor jeugdzorg, de Wet maatschappelijke ondersteuning en vluchtelingenopvang. De kosten voor dat beleidsterrein stegen ook het hardst, met 2,3 miljard euro naar in totaal meer dan 21 miljard euro.

Cultuur en recreatie

De tweede grote kostenpost bij sociale taken zijn inkomensregelingen en participatie. Dan gaat het bijvoorbeeld om schuldhulpverlening, bijstand en sociale werkplaatsen. Die kosten gingen wel iets omlaag doordat de energietoeslag werd afgeschaft in 2024. Hier is een totaalbedrag van circa 14 miljard euro te zien.

Andere grote kostenposten zijn de beleidsterreinen bestuur en ondersteuning en sport, cultuur en recreatie. Daarna volgen volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing en de beleidsterreinen verkeer, vervoer en waterstaat, onderwijs, veiligheid, afval, riolering, economische zaken, milieubeheer en begraafplaatsen en als laatste volksgezondheid.

DEN HAAG (ANP) - De afname van de broeikasgasuitstoot stagneert opnieuw. Volgens CBS-cijfers lag de totale uitstoot in het derde kwartaal van dit jaar ongeveer op hetzelfde niveau als een jaar eerder. Terwijl de industrie en het verkeer minder CO2 en andere broeikasgassen de lucht in lieten gaan, stegen de emissies van de elektriciteitssector met 20 procent. Dat kwam doordat meer steenkool werd verbruikt.

In de industrie lag de uitstoot 6 procent lager dan in het derde kwartaal van 2024. "Vooral het verbruik van aardgas door de energie-intensieve chemische industrie en raffinaderijen was lager", meldt het statistiekbureau. In de mobiliteitssector lag de uitstoot 5 procent lager, vooral doordat minder diesel werd verstookt.

Vorig kwartaal noteerde het CBS nog een kleine afname van de uitstoot. Die volgde op een significante toename in het eerste kwartaal, van 7 procent. Ook toen was toegenomen steenkoolgebruik bepalend. Daar is meer van nodig als het minder waait, want dan leveren windmolens minder elektriciteit.

In de Nederlandse klimaatwet is vastgelegd dat de uitstoot van broeikasgassen, de drijvende kracht achter klimaatverandering, uiterlijk in 2050 op netto nul moet uitkomen. Het tussendoel voor 2030 is een reductie van 55 procent ten opzichte van 1990. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft berekend dat dit nauwelijks nog haalbaar is. Onder het kabinet-Schoof zijn de vooruitzichten om de klimaatdoelen te halen verslechterd.

Gemeenten zijn geen onschuldige toeschouwers in de woningcrisis, maar medeschuldig aan het hardnekkige tekort aan betaalbare huizen. Het gaat niet alleen om “te weinig bouwen”, maar vooral om lokaal grondbeleid dat de nationale ambities ondergraaft.

Gemeenten remmen betaalbare bouw

Landelijk is het woningtekort in 2025 opgelopen tot ongeveer 396.000 woningen, bijna 5% van de totale behoefte. Tegelijk wil het Rijk jaarlijks 100.000 nieuwe woningen realiseren, waarvan twee op de drie betaalbaar moeten zijn, maar dat tempo wordt bij lange na niet gehaald. Gemeenten spelen daarin een sleutelrol, omdat zij via bestemmingsplannen, grondprijzen en vergunningen bepalen wat waar gebouwd mag worden.

Uit analyses rond de Woningbouwimpuls blijkt dat projecten zonder rijksbijdrage soms maar 30% betaalbare woningen realiseren, terwijl juist daar extra inzet nodig is. De Algemene Rekenkamer waarschuwt dat zonder harde garanties de betaalbaarheid op lange termijn simpelweg wegvalt. Toch blijven veel gemeenten terughoudend met actief grondbeleid, mede uit angst voor financiële risico’s sinds de crisis van 2008.

Grondbeleid als breekijzer

Juist op dat punt wijst de minister voor Volkshuisvesting erop dat grondbeleid hét instrument is om voldoende, tijdig en betaalbaar bouwgrond beschikbaar te maken. Gemeenten kunnen via scherpe kaders en sociale grondprijzen ontwikkelaars dwingen om meer sociale huur en middenhuur te realiseren – ook op private grond. Zolang zij die knoppen niet voluit durven te gebruiken, blijft het makkelijk om naar “Den Haag” te wijzen, maar blijft de kraan van betaalbare woningen lokaal halfdicht staan.

DEN HAAG (ANP) - Het duurt steeds langer voordat nieuwbouwwoningen gereed zijn nadat de vergunning is afgegeven. Dit is vooral in stedelijke gebieden het geval, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) na onderzoek. Dit komt deels doordat in stadsgebieden meer grote appartementencomplexen worden gebouwd en die kosten meer tijd om te bouwen.

Het duurt nu bijna twee jaar om een doorsnee woning op te leveren. In 2015 was dit bijna anderhalf jaar. Ook andere gebouwen, zoals kantoren, scholen en winkels, kosten meer tijd dan tien jaar geleden. Hier gaat het nu om gemiddeld 20 maanden, tegen 15 maanden tien jaar geleden.

De langere bouwtijd kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan de bouw trager verlopen omdat er niet genoeg timmerlieden, metselaars, loodgieters en elektriciens zijn. Ook lopen bouwprojecten vertraging op doordat bouwmaterialen zoals staal, beton en isolatie vertraagd leverbaar zijn. Daarnaast zijn moderne woningen energiezuinig, gasloos of circulair, met zonnepanelen, warmtepompen en betere isolatie. Deze extra technieken maken de bouw technisch complexer en tijdrovender.

Noord-Holland

Volgens het CBS duurt het bouwen van een huis het langst in Noord-Holland, met gemiddeld 26 maanden. Daarna volgen Zuid-Holland (22 maanden) en Utrecht (21,5 maanden). In Overijssel is dit het kortst (15 maanden).

Nederland wil elk jaar 100.000 nieuwe huizen realiseren om het grote tekort aan woningen te verminderen, maar dit aantal wordt telkens niet gehaald.

Zilver laat goud dit jaar achter zich. Terwijl goud “slechts” met grofweg 60 procent steeg, is de zilverprijs in 2025 ongeveer verdubbeld en naar recordniveaus boven de 50 à 60 dollar per ounce geschoten. Waar goud vooral een klassieke vluchthaven is, profiteert zilver van een zeldzame combinatie: paniekaankopen door beleggers én structurele tekorten in de fysieke markt

Volgens een analyse van The Economic Times zijn zilverprijzen dit jaar twee keer zo hard gestegen als goud, mede door een historische “supply squeeze” in de London Bullion Market. Een groot deel van de beschikbare baren zat vast in ETF’s en kluizen, terwijl onder meer India massaal zilver kocht omdat goud al op recordhoogte stond. Bloomberg‑data laten zien dat de vrije voorraden zilver in Londen met tientallen procenten zijn gedaald ten opzichte van enkele jaren geleden.

Daarbovenop komt de “groene” vraag. De Silver Institute meldt dat de industriële vraag in 2024 een record van ruim 680 miljoen ounce bereikte, vooral dankzij zonnepanelen, elektronica en elektrische auto’s. Tegelijk zit de markt al jaren in een structureel tekort: de vraag naar zilver overtreft het aanbod nu voor het vijfde jaar op rij. Wie het edelmetaal ziet als puur speculatief speeltje, mist dus een deel van het verhaal.

Voor beleggers betekent dit dat zilver niet meer braaf achter goud aanloopt, maar zijn eigen koers vaart. Of de huidige rally gezond is of op een bubbel uitloopt, daarover verschillen analisten, maar één ding is duidelijk: in 2025 wint “armeluisgoud” even overtuigend van het échte goud.

Signoff for re-usable faring should help Neutron launcher get off the ground

Space outfit Rocket Lab says its Hungry Hippo is ready to go into space, a fillip for the company’s plans to fly its new Neutron launch vehicle.…

Op de A29 ter hoogte van het Vaanplein in Rotterdam is een auto dinsdagavond tegen een vangrail gebotst. Vervolgens kwam het voertuig in omgekeerde richting op de weg te staan. De bestuurder kwam volgens 112-correspondenten met hulp van de politie uit de auto, maar hoefde niet mee naar het ziekenhuis.

Een hotel en restaurant aan de Mathenesserlaan in Rotterdam-West is dinsdagavond ontruimd vanwege een brand. Buiten, op de hoek van de straat, werden de mensen opgevangen.