Je kunt je eigenlijk amper herinneren dat een van je ouders je aanmoedigde en steunde toen je een kind was. Als je als volwassene nauwelijks warme herinneringen hebt aan je kindertijd, kan dat iets zeggen over hoe veilig en gesteund je je toen voelde.
Psychologen wijzen vooral op “veilig gehechte” ervaringen: momenten waarop je werd gezien, getroost en vrij kon spelen. De Amerikaanse psychiater Daniel Siegel vat het kernachtig samen: “Children who feel seen and soothed are more likely to become secure” – kinderen die zich gezien en getroost weten, groeien vaker veilig gehecht op (The Power of Showing Up, 2020).
Welke herinneringen duiken bij veel mensen met een ‘gelukkige jeugd’ op? Onderzoekers en ontwikkelingspsychologen noemen vaak deze herkenbare bouwstenen:
- Onbezorgd samenspel: vrij buitenspelen, fantasiespellen, samen lachen.
- Gezien en getroost worden: bij verdriet werd je serieus genomen en gekalmeerd.
- Rituelen en voorspelbaarheid: vaste bedtijden, terugkerende gezinsmomenten.
- Competentie‑momenten: iemand moedigde je aan bij iets nieuws of spannends.
- Verhalen over jou: ouders vertelden anekdotes die jouw identiteit bevestigden.
- Veilige grenzen: duidelijke regels zonder vernedering.
- Een ‘thuisgevoel’: een plek waar je mocht falen en toch welkom was.
Belangrijk: geheugen is feilbaar. Het ontbreken van een specifieke herinnering betekent niet automatisch dat ze er nooit was. Wel laten langlopende studies zien dat warme, responsieve zorg samenhangt met betere mentale gezondheid en veerkracht later in het leven. Een meta-analyse in Psychological Bulletin vond bijvoorbeeld dat veilige gehechtheid significant samenhangt met minder internaliserende problemen en meer sociaal functioneren over de levensloop.
Bouwsteen | Wat het doet
- Samenspel | Ontwikkelt creativiteit en sociale afstemming
- Gezien/getroost | Reguleert stress, bouwt basisvertrouwen
- Rituelen | Geeft voorspelbaarheid en veiligheid
- Competentie | Versterkt zelfeffectiviteit
- Verhalen over jou | Bouwt coherente identiteit
- Veilige grenzen | Leert grenzen en respect zonder angst
- Thuisgevoel | Creëert bestaanszekerheid en herstelplek
