Waarom lijken sommige mensen stress moeiteloos aan te kunnen, terwijl anderen al instorten bij een kleine tegenslag? Volgens onderzoekers van de Penn State University draait het allemaal om één psychologisch mechanisme: het gevoel dat je zelf de situatie in de hand hebt.
Of het nu gaat om een overvolle agenda, een meningsverschil met je partner of een trein die weer eens vertraging heeft, zulke kleine gebeurtenissen kunnen behoorlijk wat spanning veroorzaken. Maar wie het idee heeft zelf invloed te hebben op de uitkomst, blijkt er veel beter mee om te gaan.
Uit een grootschalige studie blijkt dat mensen 62 procent meer kans hebben om dagelijkse problemen op te lossen op dagen waarop ze zich in control voelen. Dat verband werd sterker naarmate deelnemers ouder waren. “Zelfs kleine boosts in hoeveel controle iemand ervaart, vergroten de kans dat stressvolle situaties sneller worden opgelost”, zegt onderzoeksleider David Almeida.
Het onderzoek laat zien dat dit gevoel van grip niet alleen stress vermindert, maar ook bijdraagt aan het algehele welzijn. Kleine frustraties kunnen zich namelijk opstapelen en zelfs de gezondheid beïnvloeden.
Voor de studie volgden wetenschappers duizenden Amerikanen gedurende meerdere jaren. Acht dagen lang hielden de deelnemers dagelijks bij wat hen stress gaf, hoeveel controle ze ervoeren en of ze het probleem wisten op te lossen. Tien jaar later werd het experiment herhaald.
De resultaten waren opvallend: het gevoel van controle bleek geen stabiel karaktertrekje, maar iets wat van dag tot dag kan schommelen. En juist dat dagelijkse verschil maakt uit. Wie zich die dag iets meer ‘in control’ voelde, loste stressvolle situaties merkbaar vaker op.
De relatie tussen controle en stressbestendigheid werd sterker met de leeftijd. Oudere deelnemers bleken niet alleen vaker in actie te komen, maar ook succesvoller in het aanpakken van hun problemen. “Naarmate we ouder worden, lijken we niet alleen meer controle te hebben, maar leren we ook beter hoe we stress kunnen hanteren”, zegt onderzoeker Dakota Witzel.
Het goede nieuws: dat gevoel van controle kun je trainen. Volgens de onderzoekers helpt het om prioriteiten te stellen, grote taken op te splitsen in kleinere stappen en overzicht te houden met lijstjes of tijdsblokken. Ook het bewust reflecteren op wat wél goed ging, versterkt dat gevoel van grip.
Almeida benadrukt het belang van die mentale vaardigheid: “We moeten manieren vinden om mensen te helpen dat gevoel van grip te versterken. Dat kan een belangrijke buffer zijn tegen dagelijkse stress en op de lange termijn bijdragen aan een betere gezondheid.”
Bron: Metro
