Het Chinese BYD is dit jaar waarschijnlijk 's werelds grootste verkoper van elektrische auto's. Het neemt die titel over van Tesla. De twee autobedrijven komen binnenkort met hun verkoopcijfers over 2025. Volgens een maandag verschenen analyse van het Franse persbureau AFP op basis van verkoopgegevens die al bekend zijn, is het vrijwel uitgesloten dat het Amerikaanse bedrijf onder leiding van Elon Musk zijn leidende positie behoudt.

Eind november had het in Shenzhen gevestigde BYD, dat ook hybride voertuigen produceert, in 2025 al 2,07 miljoen elektrische voertuigen verkocht. Tesla had volgens de laatste beschikbare cijfers eind september 1,22 miljoen voertuigen aan de man gebracht. Dat was inclusief de naar voren gehaalde verkopen voorafgaand aan het aflopen van een Amerikaanse belastingkorting voor kopers van elektrische voertuigen. Deze korting eindigde per 1 oktober. Daardoor zijn de verwachtingen voor het vierde kwartaal bij Tesla niet hooggespannen.

BERLIJN (ANP/DPA) - De wapenexport van Duitsland is dit jaar gedaald, na de records van de afgelopen twee jaar door de sterk toegenomen export van defensiemateriaal naar Oekraïne. Volgens het Duitse ministerie van Economische Zaken werden tot 8 december van dit jaar vergunningen gegeven voor een export ter waarde van 8,4 miljard euro. In 2024 was dat nog 13,3 miljard en in 2023 ruim 12,1 miljard.

De cijfers werden door het ministerie verstrekt na vragen uit het parlement. Vooral bij de uitvoer naar Oekraïne was een flinke daling te zien. Hier ging het om een waarde van 1,14 miljard euro in de periode tot 8 december, tegen 8,15 miljard euro over heel vorig jaar.

Dat komt volgens het ministerie onder meer omdat meer financiering gaat naar defensieprojecten in Oekraïne op de langere termijn, wat niet onmiddellijk terug is te zien in de vergunningen. Ook worden sommige wapenexporten naar Oekraïne niet meer openbaar gemaakt om zo Rusland in het ongewisse te laten. Daarnaast maakt Oekraïne zelf meer wapens.

Het afgelopen jaar had wat vlinders betreft "twee gezichten", zegt de Vlinderstichting in een terugblik op 2025. In de lente zijn meer dagvlinders geteld dan het gemiddelde van de afgelopen 35 jaar. "April en mei waren goede vlindermaanden." Dat kwam volgens de stichting deels door de weersomstandigheden. In het voorjaar was het "opvallend warm, droog en zeer zonnig".

Ook in het begin van de zomer werden gemiddeld meer vlinders gezien dan gemiddeld sinds 1990. Daarna zakte het gemiddelde terug. Eind mei en vanaf half juli lagen de aantallen een stuk lager dan het langjarige gemiddelde, aldus de Vlinderstichting. De organisatie zegt dat weersomstandigheden tijdelijk kunnen leiden tot goede perioden, maar dat de trend op langere termijn uiteindelijk wordt bepaald door "allerlei drukfactoren" zoals verdroging en een overmaat aan stikstof.

De stichting baseert haar conclusies op voorlopige cijfers uit tellingen die sinds 1990 volgens een vaste methode worden gehouden.

SEOUL (ANP/RTR) - Het Zuid-Koreaanse e-commercebedrijf Coupang heeft maandag een compensatieregeling aangekondigd ter waarde van 1,69 biljoen won (ongeveer 1 miljard euro) voor bijna 34 miljoen gebruikers vanwege een groot datalek. Het verlies van klantgegevens werd op 18 november bekendgemaakt en leidde tot een golf van protesten van gebruikers en parlementariërs in Zuid-Korea. Topman Park Dae-jun stapte eerder deze maand op.

Coupang meldt dat klanten vouchers ter waarde van 50.000 won (ongeveer 30 euro) per stuk zullen ontvangen. Er is echter veel kritiek op Coupangs beslissing om compensatie te bieden in de vorm van vouchers die alleen op hun eigen diensten en platforms kunnen worden gebruikt. Het bedrijf exploiteert naast een webwinkel ook een maaltijdbezorgservice en een streamingdienst. Coupang, met kantoren en activiteiten in Zuid-Korea, Taiwan, de Verenigde Staten, India en Singapore, wordt ook wel het 'Amazon van Azië' genoemd.

SINGAPORE (ANP/BLOOMBERG) - Zilver heeft maandag voor het eerst een prijs van 80 dollar per troy ounce (31,1 gram) bereikt. Door speculatieve handel en een aanhoudende mismatch tussen vraag en aanbod gaat de eindejaarsrally door.

Zilver werd maandag bij de handel in Singapore zelfs even verkocht voor een record van 84 dollar. Dat kwam neer op een dagwinst van 6 procent. Dit gebeurde na een opmerking van Elon Musk in het weekend, wat de groeiende gekte bij beleggers over edelmetalen illustreert. Musk reageerde op een tweet over Chinese exportbeperkingen door op zijn socialemediaplatform X te zeggen: "Dit is niet goed. Zilver is nodig in veel industriële processen."

De Chinese maatregelen waarop hij reageerde zijn echter een verlenging van eerdere beleidsmaatregelen. Daarbij is de impact voor de wereldwijde zilvermarkt beperkt. Hoewel China tot de top drie van wereldwijde zilverproducenten behoort, is het ook de grootste afnemer ter wereld en daarom geen grote exporteur.

Bij vuurwerkwinkel Pap in Dordrecht is het vanochtend een drukte van jewelste. Klanten komen voor de laatste keer vuurwerk halen voor de jaarwisseling. Om middernacht ging de zaak traditioneel ook al een uurtje open: "Het was heel druk, om twaalf uur stonden er 150 mensen in de rij."

More millennial tech support tales from your fellow readers

On Call Y2K  Welcome to a special festive season edition of On Call, in which we share readers' stories of working on the 31st of December 1999 – the moment the tech world held its breath and hoped years of Year 2000 bug remediation efforts would work.…

One psychiatrist has already treated 12 patients hospitalized with AI-induced psychosis — and three more in an outpatient clinic, according to the Wall Street Journal. And while AI technology might not introduce the delusion, "the person tells the computer it's their reality and the computer accepts it as truth and reflects it back," says Keith Sakata, a psychiatrist at the University of California, calling the AI chatbots "complicit in cycling that delusion."

The Journal says top psychiatrists now "increasingly agree that using artificial-intelligence chatbots might be linked to cases of psychosis," and in the past nine months "have seen or reviewed the files of dozens of patients who exhibited symptoms following prolonged, delusion-filled conversations with the AI tools..."

Since the spring, dozens of potential cases have emerged of people suffering from delusional psychosis after engaging in lengthy AI conversations with OpenAI's ChatGPT and other chatbots. Several people have died by suicide and there has been at least one murder. These incidents have led to a series of wrongful death lawsuits. As The Wall Street Journal has covered these tragedies, doctors and academics have been working on documenting and understanding the phenomenon that led to them...

While most people who use chatbots don't develop mental-health problems, such widespread use of these AI companions is enough to have doctors concerned.... It's hard to quantify how many chatbot users experience such psychosis. OpenAI said that, in a given week, the slice of users who indicate possible signs of mental-health emergencies related to psychosis or mania is a minuscule 0.07%. Yet with more than 800 million active weekly users, that amounts to 560,000 people...

Sam Altman, OpenAI's chief executive, said in a recent podcast he can see ways that seeking companionship from an AI chatbot could go wrong, but that the company plans to give adults leeway to decide for themselves. "Society will over time figure out how to think about where people should set that dial," he said.
An OpenAI spokeswoman told the Journal that the compan ycontinues improving ChatGPT's training "to recognize and respond to signs of mental or emotional distress, de-escalate conversations and guide people toward real-world support." They added that OpenAI is also continuing to "strengthen" ChatGPT's responses "in sensitive moments, working closely with mental-health clinicians...."

Read more of this story at Slashdot.

In Ysselsteyn (gemeente Venray, provincie Limburg) is vogelgriep vastgesteld op een vleeskuikenbedrijf. Om verspreiding van het virus te voorkomen, worden de circa 153.000 dieren op de locatie geruimd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

COLUMN - Met een open brief hebben meer dan 70 journalisten de openbaarheid van bestuur op de agenda van de kabinetsformatie gezet. Aanleiding is de wens van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) om de Wet Open Overheid (WOO) te ‘begrenzen’. In plaats van er voor te zorgen dat deze wet nu eindelijk eens volledig wordt uitgevoerd. Drie jaar na de inwerkingtreding van de wet, schrijft FTM, is er nog steeds geen zicht  op het beloofde platform waarop overheidsdocumenten centraal beschikbaar worden gesteld zonder dat iemand er eerst om hoeft te vragen. Dat staat namelijk in de WOO: de overheid moet zelf actief documenten openbaar maken. Het platform dat op 1 juli 2025 klaar had moeten zijn heeft vertraging opgelopen, zegt BZK. Bij andere ministeries wordt hierover nogal gemord en er gaan stemmen op het platform van VWS dat bedoeld was voor de coronabeleidsdocumenten om te bouwen naar een ook voor andere ministeries bruikbare weg om documenten actief openbaar te maken.

De journalisten van onder meer het AD, Follow The Money, NRC, Nieuwsuur en RTL die de formerende partijen hebben benaderd maken zich grote zorgen over terugkrabbelende bewegingen binnen het ambtelijk apparaat. Zij zijn voor een degelijke nieuwsvoorziening over de rijksoverheid afhankelijk van de WOO. En daar zijn al zoveel problemen mee. Wettelijke termijnen worden overschreden en sommige documenten worden achtergehouden, schrijven de journalisten. En nu wil BZK wettelijke maxima voor het aantal documenten dat kan worden opgevraagd. Verder wil men bepaalde documentsoorten (zoals interne emails en concepten) uitsluiten en uitzonderingsgronden verruimen. Dat blijkt uit een brief van de huidige minister Rijkaart (BBB) aan Sybrand Buma, de eerste kapbinetsinformateur. Het lijkt op een voortzetting van het beleid van het demissionaire kabinet-Schoof waarin iemand als Landbouwminister Wiersma (BBB) zich met hand en tand verzet tegen openbaarmaking van stikstofemissiegegevens van boeren.

Het democratisch gehalte van de nieuwe regering zal mede worden bepaald door de vraag of de formerende partijen verder gaan op deze weg of dat gekozen wordt voor herstel en spoedig invoering van wat de WOO voorschrijft. Cruciaal is de erkenning van het belang van een open overheid in een democratische rechtsstaat. Dat vereist een omslag in de benadering die we in sommige ambtelijke kringen nog te vaak tegenkomen. Ambtenaren zitten op hun stukken alsof het persoonlijke eigendommen zijn. Maar, zo schrijven de journalisten terecht in hun reactie op Rijkaarts brief, ‘overheidsdocumenten zijn namelijk niet ‘van’ de overheid, maar worden slechts door haar opgesteld of bewaard. De documenten zijn van ons allemaal.’

 

[overgenomen van Free Flow of Information]